
Undanfarin ár hafa þau sem fylgjast með fréttum og færslum á samfélagsmiðlum séð hvernig nýir áfangastaðir ferðafólks verða til hver á fætur öðrum hér innanlands. Þetta hefur ekki síst verið áberandi á COVID-tímanum þegar Íslendingar hafa ferðast meira innanlands en utan. Á sama tíma hafa líka erlendir ferðamenn uppgötvað margt sem við sáum ekki sjálf.
Árið 2020 vildi gríðarlegur fjöldi skoða Stuðlagil á Austurlandi sem Jökla eða Jökulsá á Dal hefur mótað en mikill fjöldi mynda skilaði sér árið 2020 inn á samfélagsmiðla af svæðinu og það hefur svo haldið áfram. Sömu sögu er að segja af Fjaðrárgljúfri á Suðurlandi sem kanadíski tónlistarmaðurinn Justin Bieber skellti inn í sviðsljósið með fjölda mynda á samfélagsmiðlum og í myndböndum. Síðastliðið sumar var það svo Grænihryggur í nágrenni Landmannalauga sem stóð upp úr ásamt fleiri stöðum reyndar á borð við eldstöðvarnar á Reykjanesi og Stórurð á Austurlandi.
„Einn vinsælasti viðkomustaður á landinu í ár var án efa Stórurð á Austurlandi. Það var greinilegt á Instagram sem og á öðrum samfélagsmiðlum að annar hver maður hefur nú komið að náttúruperlunni Stórurð,“ segir á fréttamiðlinum mbl.is þann 30. desember í fyrra. Þetta er auðvitað ekki vísindaleg niðurstaða í fréttinni á mbl.is en innan HÍ er nú einmitt í gangi vísindaleg rannsókn á því hvernig áfangastaðir ferðafólks verða til og þar er til skoðunar þáttur ferðamannsins sjálfs og athafna hans í þróun áfangastaðarins.
„Þessi þróun á sér stað í ferli þar sem fjölbreyttir þátttakendur eru virkir, svo sem hagsmunaaðilar, ferðaþjónustufyrirtæki, leiðsögumenn og meira en mennskir gerendur eins og náttúran sjálf í öllu sínu veldi,“ segir Gunnar Þór Jóhannesson, prófessor í ferðamálafræði. Hann vinnur verkefnið ásamt Katrínu Önnu Lund sem einnig er prófessor í sömu fræðigrein.
Eldgosið í Geldingadölum algerlega einstakt
Þau Gunnar Þór og Katrín Anna segja að eldsumbrotin í Geldingadölum hafi á margan hátt verið einstök með hliðsjón af aðdráttarafli. Eldgosið við Fagradalsfjall á Reykjanesi hófst þann 19. mars árið 2021 í framhaldi af mjög langri og snarpi jarðskjálftahrinu. Eldurinn kom upp á landsvæði þar sem ekki var ýkja flókið fyrir gangandi vegfarendur að rölta á í rólegheitum og fljótlega voru stígar endurbættir til að treysta betra aðgengi og auka öryggi fólks. Ekki leið á löngu uns þessi gönguleið varð sú langvinsælasta á landinu.
Þótt Reykjanes sé allt meira og minna brunnið í eldsumbrotum og svæðið sé afar virkt þá hafði ekki gosið þar í nærri 800 ár. Þetta þóttu því tíðindi. Á Reykjanesi eru helstu þéttbýlisstaðir landsins og það var vissulega áhugavert að sjá gosbjarmann út um eldhús- eða stofugluggann og því freistandi að leggja land undir fót og skoða glóandi hraunið og gígana í návígi. Það gerðu enda gríðarlega margir.
„Aldrei áður hefur eldgos dregið að sér viðlíka fjölda fólks hér á landi og má segja að nýr ferðamannastaður hafi sprottið bókstaflega upp úr jörðinni. Það má á sama tíma draga almennan lærdóm af eldsumbrotunum og tengslum þeirra við ferðamennsku,“ segir Katrín Anna.